حمایت از مقدسات دینی و ضرورت جرم‌پنداریِ اهانت به آن در قوانین بین المللی

چکیده

توهین به مقدسات امر جدیدی نبوده و به دین خاصی هم محدود نیست، بلکه همواره در طول تاریخ، اهانت به مقدسات دینی، از قبیل: اهانت به معبودان، کتاب‏های آسمانی، پیامبران، سنت‎ها و تعالیم دینی، اوقات و مکان‌های مقدس و سایر شعائر دینی، موجب تأثر و برانگیختگی حامیان‌شان شده است؛ زیرا مسئلۀ دین در زندگی انسان و احترام به مقدسات دینی، توهین، تعدّی و اسائۀ ادب را هرگز برنمی‎تابد. اینجاست که نظریۀ حمایت از مقدسات دینی و ضرورت جرم‌پنداری اهانت به آن، در سطح ملل، مطرح می‌گردد.

تحقیق پیش‏ رو، که به روش تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از داده‏های کتاب‏خانه‌یی شکل گرفته، در پی بیان همین ضرورت است و به نوعی به این دو پرسش پاسخ می‏دهد که: چرا از مقدسات دینی باید حمایت شود؟ آیا جرم‌پنداریِ اهانت به مقدسات دینی، در قوانین بین المللی ضروری است؟

یافته‏های تحقیق نشان می‏دهد که: مسئلۀ دین و احترام به مقدسات دینی، توهین و تعدّی را هرگز نمی‎پذیرد. قوانین بین المللی آزادی دینی را به رسمیت می‌شناسد، اما پیرامون حمایت از مقدسات دینی و یا ممانعت از اهانت به آن، سازوکار پیش‌گیرانه‌ای ندارد. بدیهی است که حق آزادی باورهای دینی، تكالیفی را برای دیگران ایجاد می‌كند که با وجود تضمین حق آزادی بیان برای آنان، نمی‌توانند به حریم دیگران هتّاکی و اهانت کنند؛ چرا که در هیچ آیینی اهانت قابل توجیه نبوده و با حقوق اساسی بشر مغایرت دارد و نیز تأثیر غیرقابل انکاری در ایجاد نفرت و از هم گسستن رشته‌های انسانی داشته و زمینۀ ایجاد خشونت‌های زیان‌باری را درپی خواهد داشت. اینجاست که ضرورت جرم انگاری اهانت به مقدسات دینی نمایان می‌شود، به خصوص اگر در سطح بین المللی انجام گیرد، می‌تواند در این زمینه همۀ کشورها را به پیش‌بینی و وضع مقررات بازدارنده وادار کند.