تفسیر موضوعی سوره الأنبیاء

چکیده

تفسیر موضوعی سوره های قرآن کریم از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا این نوع انسان را به شکل ساده و آسان به محتویات و مفاهیم قرآن به خوبی آشنا می سازد. سوره الأنبیاء که در این رساله مورد تفسیر موضوعی قرار گرفته از جمله سوره هایی است که تمام آیات آن مکی است و در اوایل زندگانی پیامبر-صلی الله علیه وسلم- نازل شده است، موضوع و محور اساسی این سوره، تمرکز بالای اصول و مبادی عقیده اسلامی است، در این رساله سوره مذکور طی پانزده مقطع به اساس موضوعات اساسی هر مقطع تقسیم شده و به روش تفسیر موضوعی تفسیر گردیده است و از آنچه راجع به تفسیر موضوعی این سوره طی (15) مقطع نگاشته شده، به طور خلاصه چنین برداشت می شود:

از مقطع اول الی پنجم معلوم می شود که حکمت و رحمت خداوند متعال تقاضا می کند که عذاب الهی بالای کفار و منکرین امت محمد-صلی الله علیه وسلم-، تاخیر شود و اگر چنین نمی بود، آنان مانند امت های گذشته هلاک می شدند. تمام پیامبران-علیهم السلام- از جنس مرد بوده اند و خداوند هیچ زنی را به عنوان پیامبر نفرستاده است، و تنها زنی که از او در قرآن کریم نام برده است، مریم –علیهاالسلام- است. دین تمام انبیاء علیهم السلام، دین توحید و یکتا پرستی بوده است، و هم مردم را با استفاده از دلایل نقلی و عقلی به یگانگی خداوند متعال دعوت کرده اند. بزرگ ترین دلیل عقلی برای اثبات وجود خداوند متعال، همین است که اگر دو خدا در جهان وجود می داشت، حتما در جهان فساد به وجود می آمد.

از مقطع پنجم الی دهم به طور خلاصه چنین برداشت می شود که جهان با این همه بزرگی اش در اثر یک انفجار بزرگ پیدا شده است و سپس تمام موجودات زنده از آب آفریده شده اند، ساینس جدید نشان داده است که تمام غذا های که موجودات زنده استفاده می کنند، از آب تشکیل شده است.  آسمان را خداوند متعال به شکل سقف محفوظ آفریده است و در این معجزه آشکار علمی است، چنانچه دانشمندان معاصر اسرار و رازهای عجیبی را در فضای محوری زمین کشف کرده اند که فواید عجیبی برای انسان ها در زمین دارند. محفوظ بودن آسمان سبب می شود تا خطرهای فضایی متوجه زمین نشود، و اگر خداوند متعال فضای زمین را محفوظ نمی گرداند، سقوط برخی از کتله ها و اجرام آسمانی مانند شهاب سنگ های می توانست به حیات و عمر زمین پایان دهد. پیامبر-صلی الله علیه وسلم- به عنوان آخرین پیامبر الهی، مظهر رحمت خداوند متعال است و این نشان می دهد که دین او مخصوص هیچ قوم و زبانی نیست بلکه تمام بشریت را در بر می گیرد.

و از مقطع دهم الی پانزدهم به گونه فشرده چنین دانسته می شود که دشمنی و مبارزه میان حق و باطل دایمی است و ضرور نیست که همیشه مبارزه به صورت جنگ و کارزار مسلحانه باشد بلکه می تواند به صورت انکار قلبی و نفاق نیز می باشد، هر عملی که شریعت اسلامی آن را حرام قرار داده است، بدون حکمت نمی باشد و در حقیقت آن عمل اضرار جسمی و معنوی زیادی بر انسان ها دارند، مانند عمل قوم لوط که الله متعال به سبب آن عذاب نازل کرده است. و نیز دانسته می شود که شریعت های آسمانی همه برای مصلحت انسان ها آمده اند.  

واژه های کلیدی: سوره، انبیاء، تفسیر، موضوعی، مناسبت،