وحدت موضوعی در سوره احزاب

چکیده

‏    سوره احزاب دارای هفتاد و سه آیه بوده و مشتمل است بر معارف، احکام، عبرت ها و مواعظی ‏چند، و داستان جنگ احزاب و داستان یهودیان بنی قریظه. سیاق آیات آن شهادت میدهد که از سوره ‏های است که در مدینه نازل شده است. ‏

‏   این سوره بخشها ی از زندگانی مسلمانان را که از بدر شروع و تا قبل از صلح حدیبیه ادامه ‏داشت ‏در بر می گیرد، این سوره از تصویر واقعی و پر از رخداد های دوران زندگانی مسلمانها ‏در مدینه ‏حکایت می کند، از رهنمون های سخن می گوید که در جامعه اسلامی نوپا بوجود آمده ‏است که این ‏رهنمون ها به اصل عقیده به الله تعالی و پیروی از پیامبر وی پیوند می خورد، و سر ‏آغازیست که همه ‏رخداد ها و حوادث را به اصل بزرگ وحی که تسلیم شدن به احکام الهی است پیوند می دهد، تا ‏مسلمانان از ‏برنامه ها ی که الله تعالی برگزیده است پیروی کنند. ‏

‏  این سوره راه و روش جامعه اسلامی را تنظیم کرده و ‏اصول عقیده و ارکان شریعت را ذکر می ‏نماید، عادات و اخلاق را یا تعدیل یا باطل می سازد، ‏مسلمانان را در همه امور به اطاعت از اسلام فرا ‏می خواند، از جنگ احزاب، بنی قریظه، از ‏موضع گیری های کافران، یهود و منافقان، و از دسیسه و ‏توطئه های ایشان در برابر مسلمان ها، ‏و از آثاری که از جنگ ها و غنیمت ها در زندگی مسلمانان به ‏دنبال داشته صحبت می نماید، ‏کیفر کسانی را که پیامبر صلی الله علیه و سلم را آزار داده و تهدید نموده ‏اند بیان می کند، وقوع و ‏حوادث قیامت را واضح ساخته و مقام والای کسانی را که امانت سنگین ‏شریعت، امانت عقیده و ‏استقامت، امانت دعوت و شکیبائی، امانت قبول کردن تکالیف و مشکلات و ‏امانت تطبیق آنرا در ‏زندگی به دوش دارند بیان می کند.‏

‏  دراین رساله من ثابت ساخته ام که سوره احزاب درظاهربا وجود داشتن موضوعات مختلف، مقاطع ‏آن باهم و با « تسلیم شدن به احکام الهی » که محورسوره است ارتباط  ناگسستنی دارند که این ارتباط  ‏وحدت موضوعی را در سوره ثابت ساخته و از مهمترین صورت های اعجاز قرآن به شمار رفته و ‏بیانگر این است که قرآن کریم ساخته دست انسان نبوده بلکه کتاب پروردگار عالمیان است که بشر ‏توان آوردن مثل آن را تا روز قیامت ندارد.