تفسیر موضوعی سوره الحدید
ماستری
محصل: قرارالدین
استاد رهنما: دکتور نصر من الله
دیپارتمنت: دیپارتمنت تفسیر و حدیث
پوهنځی: پوهنځی شرعیات
شماره: 129
سال دفاع: 2023
چکیده
تفسیر موضوعی دارای ویژگی هایی از قبیل عالی بودن هدف و عمیق بودن بحث است زیرا در تفسیر ترتیبى، با توجه به گستره وسیع آیات و ابعاد مختلف آنها، مباحث متنوّع و گسترده مطرح میگردد و این نوع تفسیر از روش های معمول و مفید در میان انواع تفاسیر است و با استفاده از آن می توان به آسانی به مقاصد و اهداف سوره های قرآن کریم پی برد، به همین ملحوظ با توجه به اهمیت فهم محتوا و مضامین سوره «الحدید»، تفسیر موضوعی آن انتخاب گردید و با شیوه بحث کتابخانه یی و در روشنی تفاسیر معتبر اهل سنت، این سوره مورد تفسیر موضوعی قرار گرفت. در سوره حدید به موضوع اصلاح عقیده و تربیه اخلاقی توجه شده است و محور اين سوره دعوت از جامعه اسلامي به سوي تثبيت حقيقت ايمان در وجود خود با همه مظاهر آن و با ايثار و اخلاص است. نام این سوره( حدید) که به معنای آهن است با موضوع محوری آن کاملا مناسبت دارد. در مقطع اول این سوره که شامل بیست آیه می باشد اهمیت ایمان به الله و خواسته های آن بیان شده است و بیان تشریع، تربیت، رهنمایی و ارشاد و ساختن جامعه اسلامی به اساس عقیده ناب، اخلاق کریمانه و شریعت حکیمانه هدف قرار داده شده است. در مقطع دوم بیان معاد و خواسته های ایمان به آن می باشد و این نکته به بحث گرفته شده که مذمت دنیا به معنای تشویق به ترک آن و انصراف از تلاش برای آبادی آن نیست و نکوهش دنیا در مقایسه به نعمت های فراوان آخرت است زیرا الله متعال در آیات متعدد قرآن کریم به تعادل و توازن کار و تلاش برای به دست آوردن نعمت های دنیوی و اخروی تشویق نموده است. و در مقطع سوم بیان اهداف بعثت پیامبران بوده که آن ها عبارت اند از: ارشاد و رهنمایی مردم توسط کتاب، برقراری عدالت اجتماعی در جهان، رهنمایی استفاده از عناصر طبیعی و شناخت مومنان واقعی، و اینکه رهبانیت بدعت است و قرآن کریم، انسان را به مدنیت و اجتماع تشویق می کند و از رهبانیت و انزوا منع می کند. و اخیرا این که ایمان دارای ثمرات و نتایج خوبی در زندگی می باشد که مهم ترین آن ها عبارت اند از: به دست آوردن اجر و پاداش دوچند یا چند برابر ، رسیدن به نور و چراغ روشن الهی، مغفرت گناهان و به دست آوردن فضل و امتیاز از جانب خداوند –جل جلاله- که به هر کس بخواهد آنرا می دهد. و فضل و برتری فقط به دست خداوند است و او به هرکسی که بخواهد آن را می دهد و فضل خداوند خیلی بزرگ است و به هیچ قوم و قبیله ای مختص نیست.
واژه های کلیدی: حدید، قرآن، سوره، موضوعی،تفسیر