تفسیر موضوعی سوره الواقعة

چکیده

تفسیر موضوعی سوره واقعه مهم ترین موضوعات ایمانی را مورد بحث قرار داده که عبارت از معاد است ، موضوعی که پذیرفتن آن جز از ارکان ایمان است، این بحث در ابتداء سوره واقعه در اصل به پنج بخش تقسیم می شود : مقطع اول وقوع قیامت و حالت جهان هستی ، مقطع دوم : احوال انسان ها و نعمت ها و عذاب های مربوط به آنها ، مقطع سوم : دلایل آفاقی و انفسی برای اثبات قیامت ، مقطع چهارم : بیان صدق قرآن کریم نسبت به اخبار وقوع قیامت ، مقطع پنجم : قیامت صغری و یا احتضار دلیل بر وقوع قیامت کبری می باشد.

          سوره مبارکه الواقعة چنانکه از متن بحث هم دانسته می شود به پنج بخش تقسیم می شود که ابتداء وقوع قیامت را بیان میدارد ، و در ثانی تقسیم انسان ها را به اصناف ثلاثه که دو گروه آن به بهشت و گروه سومی سر انجام به جهنم پرت خواهند شد، بیان گردیده است ، انسان های که در دنیا قیامت را محال دانسته و آنرا با تکبر ویا از روی جهل و نادانی انکار می کنند با دلایل آفاقی و انفسی متوجه این امر می سازد و برای واضح ساختن این موضوع چهار دلیل واضح که انسان همیشه با آن سر و کار دارد بیان می کند که عبارت از  ،دلیل اول:  خلقت شخص انسان است از چه آفریده شده و چه کسی در آفرینش آن نقش داشته ، دلیل دوم : زرع و حرث است که انسان در زمین تخم خشکیده حبوبات را پاش می دهد و این کسی دیگری است که از آن دانه خشکیده گیاه سبز و خرمی می رویاند ، دلیل سوم: نزول آب است که بدون هیچ گونه تأثیر گزاری از طرف انسان این آب از ابر ها می ریزد وخود انسان حیوانات و نباتات از آن استفاده نموده و مشکل خویش را مرفوع می سازند ، و دلیل چهارم : آتش است که همه پیشرفت های بشر به آن تعلق داشته و وسیله خوب برای تساهل در امور زندگی انسان است ، این آتش از درخت سبز بوجود می آید که انسان در تهیه نمودن مواد آتشین نقشی نداشته ولی از آن استفاده اعظمی نموده است . این چهار دلیل واضح است که ای انسان مانندی که در پیدا نمودن این عناصر زندگی خود نقشی نداری و لی برایت مفید واقع شده در قبال آخرت هم باید تفکر نمایی و آنرا بپذیری چون کسی که تورا آفریده و آتش و آب و گیاه را آفریده از آخرت خبر می دهد و با قول صادق تو را خطاب می کند پس باید به آن قانع شویی و  آنرا بپذیری به یکتایی آن ذات قادر و توانا ایمان بیاوری و فراخوان آنرا باور نمایی. و در اخیر سوره برای بهتر متوجه نمودن انسان دلایل از احتضار بیان میدارد که انسان ها چنانکه در قیامت به اصناف سه گانه تقسیم می شوند در دنیا و در حال احتضار نیز این طریقه وروش عملی می گردد. انسانی که به رستاخیز و آخرت ایمان ندارد از حالت احتضار پند بگیرد چون با وصف آنکه خویش نزدیکش چشم از جهان می بندد شاید قدرت نظامی فوق العادة داشته باشد ویا هم ثروت و پول هنگفتی داشته باشد ویا هم قدرت مردمی و هواخواهان زیادی داشته باشد ولی وقتی مرگ به سراغش می آید دیگر هیچ کسی مانع شده نمی تواند حتی یک لحظه آنرا از این حالت نجات دهد ، پس به آیه دوم سوره بر می گردیم که الله متعال فرموده است : لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ (2) ترجمه: هیچ کسی مانع وقوع قیامت شده نمی تواند و هیچ کسی اعتراض بر وقوع قیامت کرده نمیتواند. پس در اخیر سوره با ترغیب به اینکه الله متعال را به پاکی یاد نماید همه را بسوی پذیرفتن و قبول وقوع قیامت فرا می خواند  وبا این آیه کریمه بحث سوره به اتمام می رسد: (فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (96) ترجمه: پس یاد کن پاکی پروردگار بزرگت را . با این آیه سوره مبارکه به اتمام می رسد . در نتیجه میتوان یاد آور شده که در کل بحث تفسیر موضوعی جالب ترین و آسان ترین راه برای رسیدن به مطلب می باشد و این سوره با دلایل قاطع و واضح همه امورات مربوط به قیامت از ابتداء وقوع الی نتیجه انسان ها همه را یکایک بیان داشته است که از متن خود این رساله دانسته می شود ، و در اخیر الله متعال این رساله را سبب خیر برای من و برای همه خواننده گان گرامی گرداند، و من الله توفیق.

واژه های کلیدی : تفسیر ، موضوعی ، قیامت ، الواقعة ، توحید.