بعضی از قواعد کلی در سوره های مکی

چکیده

در این رساله در مجموع (26) قاعده تشریح شده است و مراد از قواعد قرآنی، آن عده آیات کلی است که با عبارت کوتاه معنا و مفهوم زیادی را می رسانند، این قواعد قرآنی سوره های مدنی به اعتبار صیغه به شکل خبری و انشائی و به اعتبار متعلق و مفهوم دارای سه نوع است: قواعد ایمانی، قواعد عملی و قواعد اخلاقی و اجتماعی، در این شکی نیست که شرح و بیان قواعد قرآنی بالاخص سوره های مکی، نشان دهنده نوعی از اعجاز قرآن است و شرح اعجاز قرآن، ایمان و عقیده مسلمانان را مستحکم می سازد، به همین منظور این رساله طی یک مقدمه، چهار فصل و خاتمه به روش کتابخانه یی و تحلیلی-توصیفی تحریر گردیده است که فشرده آن چنین است:

قرآن کریم محفوظ است و خداوند متعال خودش محافظت این کتاب را تا روز قیامت به عهده گرفته است، شریک آوردن به خداوند متعال باعث نابودی اعمال می شود، هر چیز در دنیا فانی شونده است و هیچ چیز در دنیا باقی نمی ماند به جزء خداوند متعال که مالک و پادشاه جهان است. در دین جبر و اکراهی در کار نیست و هر کس باید دین را به اساس فهم و قناعت بپذیرد نه اینکه بالایش جبر و زور شود. ظن و گمان در شریعت و قانون اسلامی مدار اعتبار نیست، الله متعال طبیعت را قسمی آفریده است که انسان های شاکر در آن کم می باشند، الله متعال مطابق سنت و قانون خود، تغییر حال مردم را به خودشان وابسته گردانیده است،    تلاش و مجاهده سبب هدایت  موفقیت در امور زنددگی می شود و خداوند متعال انسان های را به هدف می رساند که زحمت بکشند  و در هر کار تلاش کنند و جهاد نمایند. مسلمانان باید در امور اجتماعی خود با هم مشوره کنند و تمام کارهای سیاسی و اجتماعی شان را مطابق مشوره و رای گیری به پیش ببرند. هر انسان نتیجه اعمال خود را خودش می بیند و بار گناه خود را می کشد و هیچ کس گناه شخص دیگر را نمی بردارد و مسئولیت هر عمل به دوش خود عمل کننده است. به دنبال هر سختی دو آسانی است و انسان باید نا امید نشود و هرگاه برایش سختی رسید منتظر خوشحالی و آسانی باشد. ذکر و یاد کردن خداوند متعال سبب آرامش و اطمینان قلب ها می گردد که به اثر آن قلب اصلاح می شود. افزایش نعمت ها یکی از ثمرات مهم شکر است و خلاصه این قاعده این است که شکر سبب زیادت نعمت و برکت برای انسان می گردد. نعمت های الهی زیاد هستند و قابل شمارش نمی باشند.

همچنان معلوم می شود که نزدیک شدن به گناه راه انجام دادن گناه را آسان می سازد. انسان باید در مقابل نیکی نیکی کند و پاداش احسان فقط احسان است،  و سرانجام اینکه مال و اولاد برای انسان فتنه و وسیله آزمایش در زندگی است و توسط آن خداوند متعال انسان را در معرض امتحان قرار می دهد و از این طریق میان مسلمانان صادق و غیر صادق تفکیک می کند.

واژه های کلیدی: قرآن، قاعده، سوره، مکی