وقف در فقه و قانون افغانستان- مطالعه مقایسوی
ماستری
محصل: قاری برهان الدین
استاد رهنما: دکتور عبدالباقی امین
دیپارتمنت: دیپارتمنت فقه و قانون
پوهنځی: پوهنځی شرعیات
شماره: 153
سال دفاع: 2018
چکیده
این رساله تحت نام "وقف در فقه وقانون افغانستان" که به شکل مقایسوی ترقیم گردیده، مشتمل است بر یک مقدمه وچهار فصل که در فصل اول تعریف وقف،وتاریخ وقف واسباب اختیار تعریف راجح ذکر شده است ودرفصل دوم بیان احکام وقف و ارکان وقف، وانواع وقف (وقف اهلی، وقف خیری ، وعقار، ومنقول ونقود) وصيغه وقف (وقفت ، حبست ،سبلت ، تصدقت ،أبدت ، حرمت) ذکرشده است. ودرفصل سوم بیان شروط واقف، وشروط موقوف، وشروط موقوف عليه، وشروط صيغه وقف، واقسام شروط نزد حنفی ها ذکرشده است ودرفصل چهارم بیان ولایت در وقف واقسام ولایت ومنزلت ولایت خاصه وفرق میان ولی و وکیل وشروط متولی وقف (عادل باشد، قادر به تصرف باشد، امین باشد) ووظيفه ناظر وتعددناظران دروقف وانتهاء وقف ذکرشده است.
1- وقف عبارت است از اصل چيزي که خود آن محفوظ باشد ودرآمد آن در راه الله تعالی به مصرف برسد.
2- وقف ازنظر شریعت اسلام مستحب است.
3- ارکان وقف عبارت است از(واقف،موقوف،موقوف علیه،صیغه وقف).
4- فروش اوقاف در صورت معطل شدن منافع آن بنا برقول راجح وبا در نظر داشت مصالح شرعی جواز دارد.
5- مشاع: چیزی را گویند:که در میان شریکان تقسیم نه شده باشد خواه آن عين باشد
ویامنفعت.
6- وقف مشاع بنابر قول راجح جواز دارد.
7- شرط صحيح آنراگویند: که منافی مقتضاى وقف، ومخل به منفعت، ومصادم شرع نباشد.
8- عقار: آن چیزی ثابت را گویند:که ممكن نباشد نقل آن از یک محل به محل دیگر، ما نند سرای ها و زمین ها؛ اماوقف عقار به اتفاق همه آراء جواز دارد.
9- ولایت عبارت است ازنفوذ تصرف در اموال غیر، اعم از اینکه غیر بخواهد ویا نخواهد.
وآن بر دوقسم است یکی ولایت خاصه، ودیگر ولایت عامه.
10- متولی شخصی را گویند:که تصرف در مال وقف را، برعده دارد.
11- وقف به سه چیز منتهی میگردد 1- به انتهاء مدت معين، 2- به انقراض موقوف عليهم، 3- محکمه به خراب آن حکم صادر کند.
ودر پایان این رساله نتیجه گیری ازمحتوای این تحقیق وپشنهادات لازم و فهرست آیات قرآن کریم، و فهرست احادیث وآثار، و فهرست مصادر ومراجع ذکر گردیده است.