حیازت مباحات در فقه اسلامی و قانون مدنی

چکیده

رساله حاضر بمنظور تکمیل نمودن دوره ماستری تحت عنوان (حیازت مباحات در فقه اسلامی و قانون مدنی افغانستان) تحریر گردیده است. در تدوین این رساله نهایت سعی و تلاش بعمل آمده تا سایر موضوعات مربوط به حیازت مباحات را از دیدگاه فقه اسلامی و قانون مدنی جمع آوری و به گونه مقایسوی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به خاطر اینکه موضوعات و مطالب مرتبط به حیازت مباحات بگونه علمی تحقیق و بررسی گردد، مطالب رساله حاضر را در چهار فصل، مباحث و مطالب جداگانه ترتیب و تنظیم نموده، طوریکه در فصل اول به مفاهیم عمومی، ادله اثبات، ارکان، انواع و شرایط حیازت مباحات پرداخت شده است. فصل دوم که به اسباب کسب ملکیت اختصاص یافته است حاوی پنج مبحث بوده در مبحث اول تصاحب، در مبحث دوم خلفیت و وصیت، مبحث سوم شفعه و التصاق، مبحث چهارم زکات، فی، غنائم، تولد از مملوکه، هبه و صدقه بیان گردیده است.

در فصل سوم که محراق رساله حاضر را تشکیل میدهد مشتمل بر هفت مبحث بوده که در مبحث اول کسب، انتقال و زوال حیازت مباحات، مبحث دوم حمایت حیازت، مبحث سوم آثار حیازت، مبحث چهارم عدم تملک پذیری اموال عامه، آثار باستانی و وقفی بر اساس مرور زمان، در مبحث پنجم استرداد مصارف، در مبحث ششم مسئولیت از بین رفتن شی تحت حیازت و در مبحث هفتم موارد متفرقه حیازت مباحات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. 

در فصل آخر موضوعات استیجار، شراکت و وکالت حیازت مباحات از دیدگاه فقه اسلامی و قانون مدنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. قابل یاد آوری است که در اخیر هر مبحث مقارنه های اختصاصی و در اخیر رساله پیشنهادات لازم نیز ارایه گردیده است.