عوامل تشدید مجازات در فقه اسلامی و نظام حقوقی افغانستان

چکیده

لازمه زندگی اجتماعی، وجود قوانین است که حقوق و تکالیف افراد را نسبت به هم تعیین کند و از خصومت و تجاوز و تعدی بکاهد، مجازات همان جزای است که برای رعایت مصلحت جامعه، در مقابل نافرمانی از دستور شارع پیش بینی شده است و اصلاح افراد، حمایت و حفظ نظم جامعه هدف مجازات است. تشدید مجازات و شناسایی عواملی که موجب تشدید مجازات می گردد، از موضوعات مهم در حقوق جزا است. بدون تردید هر جرمی که از مجرم عمداً و با سوء نیت صادر شود، آن فرد مستحق مجازات است ولی تردیدی نیست که همه مجرمین مجازاتشان در جزاهای تعزیری یکسان نیست و شرایط زمانی و مکانی و روانی و دیگر خصوصیات آنها بین مجرمین فرد ایجاد می کند و به گونه ای نمی توان همه آن مجرمین را در جرم واحد مشمول مجازات واحد شمرد.

اسلام برای پیشگیری از وقوع جرم، تامین سلامت و صیانت جامعه، برقراری عدالت و حفظ نظم جامعه قواعدی به وسیله قرآن کریم و سنت نبوی بیان کرده است. جهت جلوگیری از جرم حکومت در مقابل آن مجازات را پیش بینی کرده است و مباحث مهم در بخش مجازات تشدید مجازات است که نسبت به مهم بودن تشدید مجازات سبب اختیار موضوع است و اهمیت موضوع تحقیق حاضر را بازگو می نماید. این تحقیق در پی پاسخ به سوال اصل تحقیق که عوامل تشدید مجازات در فقه اسلامی و نظام حقوقی افغانستان چگونه بیان شده است؟

یافته های تحقیق نشان می دهد که در فقه تطبیق مجازات و تشدید مجازات برای حمایت از مصلحت دین، جان، عقل، ناموس و مال در نظر گرفته شده است و در حقوق وضعی هدف مجازات مجرمین، صیانت از نظم و منافع اجتماعی جامعه دانسته است و بر دو مبانی کلی یعنی تامین امنیت و اصلاح  مجرمین استوار است.

مجازات موجب ارعاب و ترس شخص مجرم و افراد جامعه است وعامل بازدارنده مهمی برای ارتکاب جرم محسوب می گردد و این مهم در صورتی است که مجرم و سایر افراد جامعه بدانند که مجازات مقرر در قانون یا مورد حکم، حتماً و قطعاً اجرا می گردد و نظام حقوقی افغانستان، محکمه را مکلف دانسته است که حالات مشدده جرایم را مجازات شدیدی اعمال کنند تا جامعه و مردم در قبال جرم و مجرم مصئون و محفوظ بماند.