احکام راه از دیدگاه فقه وقانون
ماستری
محصل: مهر الله
استاد رهنما: دکتور محمد سلیم مدنی
دیپارتمنت: دیپارتمنت فقه و قانون
پوهنځی: پوهنځی شرعیات
شماره: 251
سال دفاع: 2023
چکیده
این تحقیق که زیر عنوان " احکام راه از دیدگاه فقه وقانون" میباشد، تحقیقی است در راستای توضیح و تبیین مفهوم راه،همراه با احکام و انواع آن و راه کارهایی جهت بیان حقوق راه و روشن ساختن تکلیف دینی وقانونی عابرین و ورانندگان. خلاصۀ این پایان نامه قرار ذیل میباشد:
این پایان نامه دارای خلاصه، فهرست مطالب، مقدمه واجزای آن میباشد.
و همچنان این پایاننامه مشتمل بر سه فصل است که هر کدام از فصول را در زیر به صورت مختصر بیان مینمایم:
1. در فصل اول، از مفهوم حق، انواع آن وهمچنان از این بحث شده که حق طریق یکی از انواع حقوق ارتفاق می باشد، همچنان تعریف مفهوم طریق، مشروعیت واهمیت آن در زندگی بشر، و نیز قواعد سختگیرانه راجع به مهلکات ومفسدات در راه بیان شده است. واین موارد در روشنایی قرآن کریم، سنت پیامبر - صلی الله علیه وسلم- ، و دیدگاه های فقهای اسلامی و مذاهب مطرح اهل سنت به طور مفصل سخن به میان آمده است و دلائل هر یک به بحث وبررسی گرفته شده ودراخیر هر مبحث ویا مطلب دیدگاه راجح نیز بیان گردیده است.
2.در فصل دوم بیشتر به جنبۀ عملی موضوع پرداخته شده است و مباحث مهمی چون؛ ایجاد راه و احکام استفاده از آن وتطبیقات آداب راه در فقه وقانون بیان گردیده است، در این فصل روی احکام راه و مسائل مربوط به راه، چون ادای حقوق راه، آداب نشستن در راه، آداب پیاده روی ورانندگی وخواندن نماز در راه، حکم بناء وغرس نهال وهمچنان معامله وحفر چاه در راه، گرفتن حق العبور از راه وموارد دیگر راجع به این احکام، این فصل مهمترین مواد این پایان نامه را تشکیل می دهد.
3. فصل سوم، درمورد انواع راه و مکلفیت دولت و رعیت پیرامون آن درفقه وقانون می باشد، دراین فصل از انواع راه از لحاظ عام وخاص بودن آن ونیزمسئولیت ومکلفیت دولت ومردم راجع به، ایجاد راه، تأمین امنیت وحفاظت آن، آثارخوب وجود راه و آثار بدی نبود آن راه نیزمورد مطالعه ومداقه قرار گرفته شده است.
از این بحث دانسته می شود که راه از نوع حقوقی می باشد که درآن هم مصلحت های خصوصی نهفته است وهم وعمومی وحکومت مکلف است که برای ایجاد، حفظ و ترمیم آن بکوشد.
وازجانب دیگر، این نیز یکی از مسئولیت های اساسی حکومت است که باید برای مردم خدمات عرضه کند.
ویکی ازمسئولیت های دیگر حکومت، حفاظت از قلمرو وامنیت عمومی برای خود ومردم است، این مسئولیت وقتی برآورده می شود که حکومت در قدم اول راه رسیدن به مناطق تحت اداره ومدیریت خود را بسازد سپس میتواند دروقت وقوع مشکلات وحوادث به اسرع وقت به آن مناطق دسترسی داشته باشد.