احکام و آثار مرتبه طلاق بر مرد و زن از دیدگاه فقه اسلامی و قانون مدنی افغانستان

چکیده

خداوند متعال ازدواج را مایه ی آرامش و محبت قرار داده است. با اینحال گاهی میان زوجین بعضی مسائل پیش می آید که زلالی این روابط را تیره و تار می کند. خیلی اوقات دلایلی که باعث ایجاد اختلاف بین زن و شوهرمی گردد حقیر و پیش پا افتاده می باشد و می توان آن ها را به سادگی علاج نموده  یا از پدیدآمدن آن ها پیش گیری کرد. اما در برخی مواقع دلایل موجود برای طلاق دلایل محکمی هستند و باوجود تمام تلاش ها برای آشتی و کنارآمدن زوجین کار به جایی نمی رسد. در این شرایط هیچ راه حل منطقی به جز طلاق زن و شوهر و رفتن هرکدام به راه خودش برای این اختلاف و جدایی راه دیگری وجود ندارد. خداوند در قرآن کریم می فرماید:{وَإِنْ يَتَفَرَّقَا يُغْنِ اللَّهُ كُلًّا مِنْ سَعَتِهِ} [النساء: 130] «و اگر آن دو از یکدیگر جدا شوند، الله هر کدام از آن‌ها را با فضل و کرم خود بی‌نیاز می‌کند». در این حالت طلاق بهترین شیوه برای پایان دادن به رابطه ی زوجیت میان دو نفر درصورت عدم امکان تداوم این رابطه می باشد. در این موقعیت رابطه ی صحیح و مشروع زن و شوهر بوسیله ی شوهر و با کلماتی مخصوص از هم می گسلد. وقوع طلاق آثار مرتبه‌ای بدنبال دارد: عده، حضانت اطفال، پرداخت مهریه، نفقه و خرج و مخارج عده و متعه، مواردی هستند که باعث مرد را وادار به تأمل و درنگ کردن در وقوع طلاق می نماید، چنانچه علل مهم تری در بین نباشد. گذشته از این ها یک زن می تواند شرط داشتن حق طلاق را برای خود تعیین نماید همانطور که حق دارد ازدواج را درصورت دشوار و همراه عسر وحرج گشتن آن به شیوه های دیگری مانند خلع یا جداسازی به حکم دادگاه، چنانچه دلیل معقولی وجودداشته باشد، ازدواج را ملغی نماید. شرع اسلام حد و حدودی را برای حق مرد در طلاق قرار داده است، از جمله: اولاً نباید طلاق به دلایل بی اهمیتی، که شرعاً معتبر نمی باشند، واقع شود. مرد باید بداند که در برابر خداوند مسئول سهل انگاری اش در استفاده از این حق می باشد و کار به همین آسانی هم نیست. ثانیاً طلاق بایستی در زمان پاکی زن که با وی جماع نشده باشد روی دهد، ثالثاً طلاق یکی یکی واقع شده و فرد بیش از طلاق را در یک مرحله و یکجا جمع ننموده و چنانچه شخصی زنش را در یک مجلس و یکجا  سه طلاق دهد، برخی علما آن را سه طلاق به حساب آورده و گروهی دیگر عقیده دارند که در هر مرتبه بیش از یک طلاق واقع نمی شود.