اختلافات امامان ثلاثه احناف در حدود و أثر آن در قوانین افغانستان

چکیده

تحقیق حاضر، روی اختلافات امامان ثلاثه احناف (امام ابوحنیفه، امام ابویوسف و امام محمد رحمهم الله) در حدود و أثر آن در قوانین افغانستان است، منظور از حدود مجازات و عقوبات معین است که بعنوان حقّ الله بر مکلّفين، واجب گرديده است که عبارتند از: حد زنا، قذف، ارتداد، سرقت، شراب و حرابه اند. آگاهی از این موضوع از ضرورت مبرم جامعه ما است، زیرا ما را از آگاهی بیشتر در قسمت دین مان بخصوص حدود که حقوق الله هستند، کمک نموده و هم به قول راجح و موافق عصر امروزی رهنمای می کند. سبب اختیار این موضوع: اهمیت این موضوع و آگاهی جامعه روی این موضوع می باشد. قبل از این تحقیق، تحقیق دیگر بشکل تطبیقی با قوانین افغانستان صورت نگرفته و این اولین تحقیق تطبیقی تحت این عنوان است. این تحقیق بشکل کتابخانۀ و با روش تحلیلی توصیفی صورت گرفته است.

حدود عبارت از جزاهای تعیین شده اند، که از جهت حقوق الله متعال و حد قذف از جهت حقوق الله و حقوق العباد واجب شده اند. اصل اختلاف امامان ثلاثه احناف (امام ابوحنیفه، امام ابویوسف و امام محمد رحمهم الله) در مسایل اصلی و کلیدی حدود نمی باشد، بلکه این اختلاف بر مسایل متفرع و جزئی حدود بوده، که نظر به برداشت امامان ثلاثه از نصوص شرعی صورت گرفته، سپس قوانین افغانستان بعضی از آن اختلافات را انعکاس داده است، مثلًا در حد زنا با تحقیق من سه مورد اختلافی را قوانین افغانستان اشاره کرده، از جمله مقاربت در دُبر زن جزای تعزیری دارد، اکراه شدن مرد به زنا و سقوط حد زنا و ازدواج با محارم و وطی همراه شان حد را ساقط می گرداند. در حد قذف چهار مورد: تعیین وکیل تا از حقوق مقذوف دفاع نماید، با نسبت دادن لواطت به یک شخص حد قذف لازم نمی شود، حبس متهم به قذف بعد از اثبات دلایل و جواز گرفتن کفالت از شخص متهم به قذف. در حد سرقت دو مورد: یک مرتبه اقرار به سرقت قطع را واجب می گرداند و بر شخص کفن کش، حد سرقت نیست. در حد حرابه دو مورد: در صورت ارتکاب قتل راهزنان اول اعدام سپس مصلوب شوند و یک مرتبه اقرار به حرابه حد را واجب می گرداند. در حد شراب دو مورد: خرید و فروش مواد نشه آور حرام است و تلف نمودن مواد مسکر و نشه آور، ضمان (تاوان) ندارد. در حد ارتداد دو مورد: با ارتداد زوج تفریق میان زوجین بدون طلاق صورت می گیرد و وقتی که دو طفل ذمی عاقل نکاح نمایند سپس زن مسلمان گردد و شوهر امتناع ورزد باید میان شان تفریق صورت گیرد.

کلید واژه ها: ایمه ثلاثه احناف، حدود و تعزیرات، مسایل و موضوعات متفرع، فقه و قوانین افغانستان.