تزویر و حکم آن در فقه اسلامی

چکیده

تزویر از باب تفعیل و مصدر زوَر و از ماده زُور ماخوذ است، و زُور در لغت به معنای کذب و سخن باطل آمده و شهادت زور به معنای شهادت دروغ است. تزویر یعنی: امر باطلی را صحیح جلوه دادن و دروغی را راست وانمود کردن، دروغ آراستن و گول زدن و فریب دادن است.

لفظ تزویر دارای مفهوم عام و موسع و معنای خاص و مضیق است. در معنی عام، تزویر به هر نوع قلب حقیقت و دگرگون جلوه دادن واقعیت اطلاق میشود و همه جرایمی که متضمن تقلب و دروغ است همچون شهادت دروغین،‌فریبکاری، تقلب در مسکوکات و تزویر در معنی خاص را شامل میشود، اما تزویر در معنی خاص تنها بر قلب حقیقت و واقعیت در نوشته جات، اسناد و مدارک و اشیای از این قبیل مثل امضاء و مهر با وجود شرایط خاص قابل اطلاق میباشد که در قوانین وضعی اکثراَ‌ همین معنی مورد نظر است،‌ اما آنچه را در این رساله به مطالعه خواهید گرفت بحثی است که هردوی این معانی را در بر دارد و به طور عام به هر دو معنی تماس گرفته شده است.

به همین ترتیب استفاده از اسناد و نوشته جات برای بیان اراده و نیت سابقه طولانی در طول حیات انسانی دارد، ولی در دنیای امروز کاربرد و استفاده از این ابزار به حدی توسعه پیدا کرده که یکی از اجزای مهم زندگی اجتماعی شده است. و از طرفی این اسناد همواره و توسط عدۀ مورد سوء استفاده قرار می گیرد که مهم ترین شکل سوء استفاده از آن تزویر و استفاده از اسناد مجعول است. و این عمل از جرایمی است که همه مراجع اعم جزایی و مدنی روزانه با آن سر و کار دارند. و با وجود این رویۀ قضایی در این زمینه نا رساست و مطالعات صورت پذیرفته در باره این جرم نیز ما را بی نیاز از بررسی عمیق تر و دقیق تر آن نمیکند.

و از جانبی بحث مفصلی هم تا اکنون در این مورد به زبان های ملی ما وجود ندارد و در این تحقیق با وجود کمبود منبع و قلت وقت از مراجع معتبر تخصصی و غیر تخصصی فقه اسلامی استفاده بعمل آمده و روش این تحقیق یک روش تحقیقی تحلیلی می باشد. و در رساله هذا کوشش به عمل آمده تا این جرم مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و عناصر و اجزای آن بررسی شود؛ بناءَ بحث از بیان مفهوم تزویر در فقه اسلامی آغاز و ارکان و انواع و آنچه به آن مرتب میباشد از اضرار جسیم و اخطار بزرگ، احکام جزایی متعلق به فاعل آن بیان گردیده و با ذکر چگونگی معالجه این مشکل و وقایه از آن تا حد امکان، خاتمه یافته است.

واژه های کلیدی: تزویر، حکم، شهادت دروغین، مزور، مجازات.