عقد استصناع وتطبیقات معاصر آن در بانک های افغانستان

چکیده

تحقیقی را که برای دریافت سند ماستری تحت عنوان (عقد استصناع وتطبیقات معاصر آن در بانک های افغانستان) نوشتم خلاصه آن طور ذیل می باشد:

قرارداد استصناع یک قرارداد مستقل بوده ومحل آن عمل وعین موصوف در ذمه می باشد، بنابراین شرایط، خصوصیات، و آثار خاص خود را دارد، و یکی از مهمترین آثار آن ترجیحا عبارت  است از: ثبوت ملکیت مستصنع (مشتری) در کالای تولید شده، و اثبات مالکیت در ثمن وقیمت توافق شده برای صانع، و لزوم انجام دادن صانع وساختن عین را مطابق اوصافی که قبلا به آن اتفاق شده است، و قیمت آن باید توسط مستصنع (مشتری) به طور معجل ویا مؤجل، ویا به طور اقساط پرداخت شود، وثبوت خیار وصف برای مستصنع و استصناع با مرگ یکی از طرفین- ترجیحا – باطل نمی شود و این که حق مستصنع (مشتری) مربوط به یک چیز خاص نیست، بلکه مطلوب از صانع اینست که شی مطلوب را طبق مشخصات و شرایط، بسازد.

در این تحقیق از این موضوع  که عقد استصناع برای هر دو طرف لازم بوده و ابطال آن جایز نیست به جز در موارد اضطراری یا با رضایت هر دو طرف قرارداد نیز بحث شده است.

در این تحقیق مشخص شده است که اگر سازنده مطابق با مشخصات مطلوب مصنوع را تکمیل کند، مستصنع (مشتری) موظف است آن را گرفته و قیمت توافق شده را پرداخت کند، و در صورت وجود نقص یا عیب، مستصنع خیار دارد. این تحقیق همچنین به موضوع آزادی قرارداد، میزان تعهد به وعده ها و موضوع بند مجازات (شرط جزائی) پرداخته است.

همچنان تحقیق این را هم در برگرفت که بانکداری اسلامی این قرارداد را به منظور تبدیل شدن به یک فرمول مهم تأمین مالی در بانکهای اسلامی و مؤسسات مالی مطابق با معیارهای دقیق شرعی و فنی، تدوین کرده است و علی رغم تأخیر استصناع در داخل شدن به حوزه کار بانکداری اسلامی - در مقایسه با فرمول های دیگر - جایگاه مهمی در این زمینه به خود باز کرد. این امر به دلیل ویژگی ها و مزایای مهم تأمین مالی آن، از جمله: گسترش دامنه تأمین مالی با شامل شدن بخش های وسیع اقتصادی و انعطاف پذیری بسیار زیاد آن در مقایسه با فرمول های مشابه آن میباشد.

وهمین طور در پایان این تحقیق از تجربه موفق بانکهای مختلف اسلامی در تطبیق قرارداد استصناع واجرای پروژه های مختلف در قالب عقد استصناع بحث صورت گرفته است.

درین زمینه از تجربه وتطبیق پروژه های در قالب عقد استصناع توسط بانک توسعه اسلامی، بانک های کشور سعودی و بانک بین المللی اسلامی قطر در سطح بین المللی و در سطح کشور از تجربه بانک ملی افغان و بانک اسلامی افغانستان بحث صورت گرفته است.

در پایان، این یک تلاش متواضعانه و کاری برای جلب رضایت خداوند متعال بوده که اگر در آن موفق شدم لطف خداوند متعال بوده و اگر تقصیری در آن بوده کوتاهی من است، اما خداوند بخشایشگر، مهربان ترین و او راهنمای راه مستقیم است.