احکام لقطه در پرتو فقه و قانون

چکیده

رساله هذا که تحت عنوان احکام لقطة در  پرتو فقه و قانون تحقیق، و به رشته تحریر درآمده است، جهت تکمیل درجه ماستری پوهنتون سلام  در کابل مشتمل بر مطالب ذیل میباشد

این رساله  که عنوان آن قبلا ذکر گردید احکام لقطه را مورد تحقیق و بررسی  قرار داده  است که  احکام لقطه طبق نظریات علماءِ فقه اسلامی  شامل حیوانات و غیرحیوانات میباشد که  بعض از ذخائر زمین را نیز شامل می گردد. بناءً: شیوی تحقیق  این رساله بشکل ذیل ترتیب و تنظیم گردیده است.

 مقدمه که در بر گیرنده ای موضوعاتی چون بیان مسئله تحقیق، سوالات اصلی و فرعی تحقیق، هدف تحقیق، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، پیشینه تحقیق، منهج تحقیق و خطه بحث میباشد تدبیج یافته است

بعداً تمام محتوای موضوع در روشنی متون فقه اسلامی و قوانین نافذه کشور به فصول سه گانه تقسیم و هر فصل به مباحث و هر مبحث به مطالب ترتیب و تنسیق شده که فصول، مباحث و مطالب آن به این شیوه تشکیل گردیده است.

1-  لقطه را در روشنی متون فقه اسلامی چنین تعریف نموده است که لقطه :عبارت است از هر مال و اشیائیکه به اثر غفلت مالکش گم شده و بر داشتنش مشروع و فعلا مالکش بر آن کدام تسلطی ندارد ،  مانند ضاله، لقطه ودفینه ای که دارای علائم و نشانه های اسلامی باشد

2-    وعناصر لقطه را بیان نموده که دو چیز است ۱ضیاع ۲ اخذ و التقاط میباشد

3-    اررکان لقطه را بیان نموده که عبارت اند از برداشتن، بردارنده و چیزی برداشته شده

4-  شروط  لقطه که عبارت ازگم شدن، ناشناس بودن مالک  وبرداشتن و یا اینکه از اثر غفلت گم شدن و در دارالاسلام باشد و همچنان شرط عقد لقطه را که عبارت از امانت بودن بودن و قدرت اعلان است ضمن بیان انکه ضاله،دفینه، لقیط، اباق در معانی لقطه داخل اند مفصلاَ توضیح وتشریح نموده است

5-  مسائل چون مشرعیت لقطه را به ادله شرع ثابت نموده و جنس لقطه  راکه کدام اشیاء صلاحیت التقاط را دارد بیان، و و فرق بین ضاله و لقطه را در پرامون نظریات علماء توضیح  نموده است

6-  لقطه را به طور عموم به ضاله، غیر ضاله ودفینه تقسیم نموده  هم چینان لقطه را از لحاظ اعلان و عدم اعلان و نیز از لحاظ بقاء و فساد به دسته های مختلف تقسیم و توضیح نموده است بعداً هر قسم آنرا طبق روش متون کتب فقهاء مورد بحث و برسی قرار داده است باز حیوانات را به طور خصوص از لحاظ ارزش و عدم آن بدو دسته تقسیم کرده است

7-    دفینه ای که دارای علائم اسلامی باشد نوع از لقطه حساب نموده  وی را تشریح داده است

8-  اعلان کردن را در زیر چتر نظریات علماء مانند حکم اعلان، مدت اعلان در تمام اشیاء وفق دیدگاه علماء با دلائل ایشان توضیح داده است

9-  احکام حیوانات در با در نظر داشت آراء و نظریات علماء فقه اسلامی در مورد حکم التقاط گاو، کوسفند و شترو غیره و همچنان توضیح حکم انفاق ومصارف حیوانات با دخالت حاکم ، و بدون دخالت آن بیان و تفصیل داده است

10-         طرق تسلیم دهی اشیاء یافت شده به مالکش ، نقش شهود در لقطه وحکم شهود طبق آراء علماء ، حکم استفاده از لقطه با در نظر داشت جای گاه اقتصادی ملتقط  که غنی است یا فقیر از نظر احناف و جمهور بیان داشته است  وهمچینان حکم لقطه اندک و بیان مقدار آن توضیح شده است

11-         بیان حکم اشیائیکه از در یا استخراج میشود و همچنان توضیح لقطه حرم و فرق آن با لقطه غیر حرم در روشنی دیدگاه علماء و مجتهدین  بیان و مفصلاً تشریح داده است

توضیح موضوعات ذکرشده و احکام آنها  در قوانین افغانستان و مقایسه فقه با قوانین وضعی . و در آخر بایک نتیجه گیری، پیشنهادات، فهرست آیات، فهرست احادیث و فهرست منابع این رساله به پایان رسیده است