ضوابط ضرورت های شرعی و تطبیقات آن در فقه و قانون افغانستان

چکیده

رساله حاضر بمنظور تکمیل نمودن دوره ماستری تحت عنوان (ضوابط ضـــرورت های شرعی و تطبیقـــات آن در فقه و قانون) تحریر گردیده است. در تدوین این رساله نهایت سعی و تلاش بعمل آمده تا سایر موضوعات مربوط به ضواط ضرورت را به گونه همه جانبه و کلی مورد بحث و بررسی قرار دهم. به خاطر اینکه موضوعات و مطالب مربوط به ضواط ضرورت بگونه علمی تحقیق و بررسی گردد، مطالب رساله حاضر را در پنج فصل، مباحث و مطالب جدا گانه ترتیب و تنظیم نموده ام، طوریکه  فصل اول به کلیات رساله اختصاص یافته که شامل مباحث ومفاهیم عمومی، ادله مشروعیت و ضوابط  ضــرورت را  در بر میگیرد.

در فصل دوم مبحث اول قائم بودن ضــرورت، مبحث دوم هیچ راهی جز مخالفت با اوامر و نواهی شرعی نباشد، مبحث سوم ضرورت ملجئ باشد، مبحث چهارم مضطر مخالفت مبادی اساسی شریعت اسلامی را نکند، مبحث پنجم استفاده  به قدر لازم از محظورات، مبحث  ششم در طبابت جزء آن راه دیگری نباشد، مبحث هفتم  یک روز و یک شب نخورده باشد، مبحث هشتم ولی الامر با خبر باشد.(در ضــرورت عام)، مبحث نهم  هدف تحقق عدالت  باشد، را مورد  تحقیق وبرسی قرار داده ایم.

فصل سوم آن به حکم  ضرورت اختصاص یافته که در مبحث اول: اثر ضرورت در اباحت محظور و ترک واجب، مبحث دوم آیا عمل به مقتضی ضرورت واجب است؟، مبحث سوم  نزدیک شدن حالت ضرورت به معصیت شرعی، مبحث چهارم مقدار استفاده از محظور برای مضطر بخاطر حفظ نفس، مبحث پنجم  ضمان شی مستهلک در حالت ضرورت  ودر مبحث ششم حکم ضرورت در قانون افغانستان  مورد مطالعه  قرار گرفته است.

در فصل چهارم این رساله به حالات  ضرورت  وتطبیقات آن در قانون افغانستان بررسی گردیده که در مبحث اول حالات ضرورت در فقه اسلامی و در مبحث دوم حالات و تطبیقــات ضــرورت در قانون افغانستان  مورد  بحث  و بررسی همه  جانبه  قرار گرفته است.