بررسی جرایم مالی در شریعت اسلامی و قوانین جزایی افغانستان

چکیده

جرایم مالی به صورت کلی به جرایمی گفته می‌شود که  اموال، دارایی یا مالکیت افراد و یا نظام مالی جامعه  را هدف قرار داده و بر پیکر آنها صدمه وارد می‌کند. این جرایم ممکن  گاهی ملکیت‌های فردی را هدف قرار دهد و گاهی هم  ملکیت عمومی.

اگر به جرایم مالی از دیدگاه جرایم علیه اموال خصوصی نگاه کنیم  می‌‌توان جرایم  مثل سرقت، رشوت، غصب، خیانت در امانت، اتلاف و از بین بردن مال یا شیء متعلق به دیگران را جرایم علیه ملکیت‌های خصوصی شمرد اگر از دیدگاه جرایم علیه اموال عمومی نگاه کنیم شامل جرایمی همچون احتکار، جعل‌پول، اختلاس، فرار مالیاتی، قاچاق اموال و... می‌شود که در این زمینه قربانی این جرایم بیشتر ملکیت‌های عامه می‌باشد.

جامعۀ بشری متشکل از افراد مختلف بوده که مجموعاً در راستای به‌سازی زندگی و آرامش بشریت قدم برمی‌دارند و در مقابل عده‌ای دیگری نیز وجود دارند که قوۀ خرابکارانه درونی آنها بر قوۀ خیرخواهانۀ آنها غلبه یافته و دست به اعمال جرمی می‌زنند که نظم و آرامش جامعه به ویژه نظم مالی را به مخاطره قرار می‌دهد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی جرایم مالی در شریعت اسلامی و قوانین جزایی با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی می‌باشد.

نتایج به دست آمده حاکی از آن است که جرایم مالی دارای دو بعد بوده یکی بعد خصوصی آن است که موضوعِ جرم در آن اموال و اشیای خصوصی افراد است و بعد دیگر آن عمومی است که موضوعِ جرم در آن اموال و منافع عموم مردم و یا دولت است.

اطلاعات جمع‌آوری شده در این رساله از طریق مطالعات کتاب‌خانه‌ای صورت گرفته است و به اساس تقسیم‌بندی ذیل در سه فصل تحریر گردیده است:

فصل اول آن شامل مفاهیم و کلیات است که دارای سه مبحث است، مبحث اولِ آن مفاهیم تحقیق، مبحث دومِ آن کلیات تحقیق و مبحث سوم آن عوامل ارتکاب جرایم مالی است.

فصل دوم آن جرایم مالی علیه مالکیت خصوصی است که شامل سه مبحث است؛ مبحث اولِ آن خوردن مال دیگران به ناحق و مبحث دومِ آن تجاوز بر اموال دیگران است.

فصل سوم آن جرایم مالی علیه مالکیت عمومی است که این فصل نیز شامل سه مبحث است؛ مبحث اولِ آن جرم احتکار، مبحث دوم آن جرم جعل‌پول و اختلاس و مبحث سومِ آن فرار مالیاتی و قاچاق اموال است و در آخر نیز نتیجه‌گیری و ذکر منابع و مآخذ تحقیق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها: جرم، مال، شریعت، فقه، قانون، حقوق.