ملاعلی قاری و منهج آن در مرقات المفاتیح

چکیده

خلاصه بحث که تحت عنوان ( ملاعلی قاری و منهج آن در مرقاة المفاتیح ) از طرف اداره ماستری پوهنتون سلام، جهت نیل به درجه ماستری به عهده بنده سپرده شده، قرار ذیل است:

در مقدمه این رساله تمام موارد که در اصول مونوگراف نویسی باید مراعات گردد از قبیل: حمد و ثنای الله متعال، درود به پیامبر – صلی الله علیه وسلم –، سبب اختیار موضوع، اهداف تحقیق، سوالات را که این کتاب به آن جواب می دهد و خطه بحث گنجانیده شده؛ در تمهید پیرامون اصل و بنیاد کتاب (مشکاة المصابیح) و زندگی نامه مؤلف آن (خطیب تبریزی – رحمه الله – ) همچنان راجع به شروحات کتاب (مشکاة المصابیح) نیز بحث مفصل صورت گرفته است، زیرا اساس کتاب (مشکاة المصابیح) کتاب (مصابیح السنة) تألیف امام بغوی – رحمه الله – می باشد.

این تحقیق از دو قسمت اساسی یعنی: (ملاعلی قاری) و (منهج آن در مرقاة المفاتیح) ساخته شده، لذا در این رساله پیراموان زندگی نامه و معرفی ملاعلی قاری– رحمه الله – از مقدمه تصنیفات وی و اقوال سیره نگاران راجع به زندگی نامه او، و راجع به تألیفات و تصنیفات ملاعلی قاری در علوم مختلف مانند: توحید وعقیده، تفسیر وعلوم قرآنی، حدیث و علوم آن، سیرت وتاریخ، فقه واصول فقه، مناسک وادعیه، تراجم وفضائل مفصل بحث گردیده است.

همچنان راجع به شناخت و معرفی کتاب (مرقاة المفاتیح)، سبب تألیف آن، ویژگی های این کتاب، دیدگاه علماء راجع به مرقاة المفاتیح، منابع و مصادر مرقاة المفاتیح و روش ملاعلی قاری در علوم حدیث ( روایتاً و درایتاً ) با مثالهای تطبیقی آن بحث گردیده است.

در اخیر چون منهج ملا علی قاری – رحمه الله – در شرح احادیث کتاب ( مشکاة المصابیح) (منهج مزجی) می باشد، لذا منهج ملاعلی قاری – رحمه الله – در شرح احادیث  کتاب (مشکاة المصابیح) در برگیرنده موضوعات همچو: شرح کتب وابواب مشکاة، شرح الفاظ غریب الحدیث، شرح قواعد نحوی حدیث، شرح حال روای حدیث، بیان مشکل الحدیث و مختلف الحدیث، و تخریج حدیث وحکم بالای حدیث گردیده است.

همچنان ملاعلی قاری– رحمه الله – در استنباط حکم از احادیث کتاب (مشکاة المصابیح)، اسباب ورود حدیث،

احکام عقیده وی، مسائل فقهی حدیث و مسائل مربوط به فوائده ونکات حدیث را نیز بیان نموده است.

در پایان این رساله نتائج بحث، پیشنهادات بحث، فهرست آیات قرآن کریم، احادیث نبوی – صلی الله علیه وسلم –، فهرست اعلام، فهرست مصادر و مراجع  و فهرست موضوعات و داشته های بحث نیز شامل می باشد.