تحقیق و بررسی حدیث افتراق امت

چکیده

این بحث در مورد بررسی حدیث افتراق امت قرار گرفته است، وبر همین اساس این بحث مشتمل بر مقدمه، تمهید، دو فصل، وخاتمه میباشد، و نتایج این تحقیق عبارتند از:

 اول . در روایة حدیث سخن از تخريج حدیث افتراق از نگاه سند ومتن با همراه حكم برصحت وضعف پرداخته شده است، ودر آن به این نتیجه رسیدم که حدیث افتراق امت از نبی (r) به اسانید مختلف ثابت است، که در مجموعه از زیادی صحابه کرام نقل شده است و اگرچه در بعضی اسانيد ضعف وجود دارد، اما بعضی از اسانیدى که قوت دارد, ضعف اسانيد دیگر را جبیره می کند، و جمع غفیر ازعلماء متقدمین ومتاخرین حدیث افتراق امت را قبول کرده اند، ودر قبول حدیث افتراق امت دو قول است، قول اول بر قبول حدیث افتراق امت که قول جمهور و راجح است، وقول دوم بر رد حدیث افتراق امت.

دوم. در درایت حدیث سخن از ترجمه و شرح حدیث افتراق امت ، دفع سوالات از حدیث افتراق امت، مفاد حدیث افتراق امت که در آن مقصود از افتراق در حدیث ، حقيقت فرقه فرقه شدن امت ، فرقه ناجيه ، راجع به تعيين اين فرقه ها ، تحذیر از تفرق، اسباب افتراق ،  سبب اختلاف فقهاء، فتنه ها و بعضي طائفه هاي غير ناجيه را ذکر نمودم.

سوم. بر روایت حدیث تأکید بیشتری شده است.

پس از بررسی این تحقیق می توانم به این نتیجه برسم:

1 - حدیث افتراق امت تنها یک هنجار اجتماعی است كه در قوانین خلقت خداوند ایجاد شده است, و این یک امر اجتناب ناپذیر تاریخی حاکم بر جوامع بشری به طور کلی وجود دارد, و آن این است که آنها به فرقه ها و احزاب تقسيم شدند خواه یهودیان ويا مسیحیان و يا مسلمانان مي باشد.

2 - اساس امر این امت دو چیز است: کلمه توحید و توحید کلمه، چنانکه حق تعالی فرمود: {إن هذه أمتکم أمة واحدة و أنا ربکم فاعبدون} حفظ وحدت امت و التزام به آن, از ضروری ترین وظایف اجتماع است.

3 - اینکه تفرق امت فاقد توجیه قانونی است و اصحاب آن از مسئولیت عمل مذموم خود مبرا نیستند چنانکه خداوند متعال فرمود: { إن الذين فرقوا دينهم وكانوا شيعا لست منهم في شيء} و این که آیا این تفرق جدایی از دین به قرائت (فارقوا دینهم) است یا متمایز باطنی در دارایی ها به قرائت (فرقوا دینهم).

4 - در میزان صحت این حدیث بین علما اختلاف است. اکثر علما گفته اند که این حدیث صحیح است.

5 - تمهیدات هفتادگانی که در روایات حدیثی ذکر شده و محدودیت را افاده نمی كند.

6 - تفرق مذموم که متون شرعی نسبت به آن هشدار داده بود ربطی به دین و اصول نداشت و نه به فروع فقهی.

7 - در اینکه اصل حدیث افتراق صحیح است، در آن تردیدی نیست، زیرا با اسانيد مختلف ثابت می شود, که برخی از آنها صحيح وحسن است و به اسانيد فراوان و روایات مؤید روايت شده كه حديث افتراق امت را به اعتبار می رسند, تا اینکه برخی از علما با متواتر به آن حکم کرده اند, و ممکن است كه در اصل حدیث بدون اضافات باشد, و اکثریت علما بر صحت اضافه اند و برخی ضعیف دانسته است.

8 - و از پيامبر (r) آنچه را كه صحيح از او درباره افتراق آمده اين است كه يهود از هم جدا شدند و نصارا از هم جدا شدند و اين امت هم متفرق خواهند شد, و همه اين فرقه ها در جهنم خواهند بود، بجز از یکی، و آن فرقه اى است که بر همان چیزی بوده باشند که پیامبر (r) و سلم بر آن بوده بود. فرقه ناجيه آن است كه در دنيا از بدعت ها گريختند و در آخرت از آتش جهنم نجات خواهد يافت, و آن فرقه به فرمان خداوند متعال پيروز هستند تا قيام قيامت.

9 - اینها هفتاد و سه فرقه است که یکی از آنها بر حق و بقیه بر باطل است. عده ای علما سعی کردند آنها را برشمارند, وگفتند اصول اهل بدعت هشت فرقه هستند, و از هر فرقه شعبه ای ساخته اند تا به به این تعداد که پیامبر (r) تعیین کردند, به این حد برساند, و برخی از علما توقف در مورد سرشماری فرقها نموده است.

بهتر است آنچه را که پیامبر (r) فرمودند جمع بندی کنیم و بگوییم این امت به هفتاد و سه فرقه تقسیم می شود که همه در جهنم هستند جز یک فرقه.

10 - بارزترین ویژگی فرقه ناجيه، التزام به آنچه پیامبر (r) در عقیده و عبادت و اخلاق و رفتار بر آن بوده است. این چهار موضوع در فرقه ناجيه ميباشد.