قواعد فقهی متعلق به مشقت و تیسیر و تطبیقات آن بالای ابواب عبادات

چکیده

قواعد فقهی؛ اساس و مبنای علم فقه اسلامی بوده و بر اساس مجموعه یی از پنج قاعده کبرا و قواعد فرعی مندرج در تحت هر کدام از این قواعد است که علم فقه اسلامی بمیان آمده است. در این رساله به تطبیقات یکی از قواعد فقهی به عنوان المشقة تجلب التیسیر، البته در باب عبادات پرداخته شده است.

این قاعده در اصل مبین یکی از ویژه گی های مهم شریعت اسلامی است که همانا در نظر گرفتن ظروف وحالات مکلفین و مراعت احوال آنها در زمان و مکان مختلف.

این خصیصه زیبای شریعت اسلامی در تمام ابواب آن بخصوص در باب عبادات که شامل طهارت، نماز، روزه، زکات و حج است ، محسوس و قابل لمس میباشد و وی را کمک میکند تا عبادات و تکالیف دینی اش را به آسانترین و درست ترین وجه آن بسر برساند و تکلیف را از خویش ساقط نماید، این ویژه گی شریعت اینرا میرساند که این دین، دین فطرت بوده و محور انسان میچرخد تا او را کمک کند با سهولت خود را به سر منزل مقصود برساند.

به همین منظور درتدوین این رساله سعی وتلاش بعمل آمده تا مسایلی جمع آوری گردد که وجوه قاعده متعلق به مشقت وتیسیر در آن بطور واضح وقابل دید باشد و مطالب مربوط به قاعده المشقة تجلب التیسیر که یکی قواعد کبرای فقهی است درپنج فصل، مباحث ومطالب جداگانه ترتیب وتنظیم گردیده است؛ طوریکه فصل اول به بیان مفاهیم وکلیات رساله مختص شده که شامل مفاهیم عمومی ادله مشروعیت و فروعات این قاعده میگردد. فصل دوم به بیان آن مسایلی پرداخته شده که متعلق به طهارت بوده وقاعده المشقة  تجلب التیسیر در برخی از مسایل آن تطبیق گردیده است وهمچنان در بخش دوم این فصل به تطبیقات قاعده المشقة تجلب التیسیر در باب نماز وآن مسایلی که شریعت تیسیرو وآسانی را در آن مسایل در نظر گرفته، پرداخته شده است . همچنین در فصل سوم به تطبیقات قاعده المشقة تجلب التسیر در باب صوم یا روزه پرداخته شده وآن مسایلی ذکر شده که قاعده المشقة تجلب التیسیر در آن مسایل قابل مشاهده بوده است ودر فصل چهارم نیز که عنوان آن تطبیقات قاعده المشقة التجلب التیسیر در باب زکات است به بیان آن دست مسایلی پرداخته شده که شریعت بخاطر اسانی عمل به آنها یسروآسانی رابرای مکلف پیشنهاد نموده است وهمچنان در فصل پنجم و پایانی این رساله به تطبیقات قاعده المشقة تجلب التیسیر در باب حج پرداخته شده است تا اینکه مکلف معذور بتواند مناسک حج را به آسانی و دور از مشقت وسختی ادا نمایند. در کل این رساله این خصوصیت زیبای شریعت راکه در نظر گرفتن یسر وآسانی برای مکلف و دور کردن حرج وسختی از وی است رااشاره میکند واین خصیصه زیبای شریعت را در ابواب عبادات در مسایلی چند در این رساله مشاهده مینمایم .

کلیدواژه گان : مشقت،  تیسیر ، طهارت،  نماز، روزه ، زکات وحج