قواعد استصحاب وتاثیرات آن بر قانون مدنی افغانستان

چکیده

تمام حمد، ثناء و ستایش خاص برای آن ذاتی که کتاب خود را قانون ورهنمود زندگی  آماده ساخته است و شاهدی میدهم که محمد صلی الله علیه وسلم بنده خدا ورسول او است، يكي از مباحث مهم وعمده  اصول فقه، استصحاب می باشد، استصحاب در لغت طلب مصاحبت وهمراهی را گویند و در اصطلاح اصول فقه عبارت از: ثبوت و یا نفی یک حکم در زمان گذشته، بنابر ثبوت ویا نفی آن در زمان حال تا زمانیکه دلیل بر تغیر آن نباشد، بناء در فصل اول این رساله، برکلیات ومفاهیم قواعد استحصاب بطور مفصل و همه جانبه بحث گرفتم، ، زیرا استصحاب داری انواع واقسام، احکام وتفریعات می باشد که واقعا استصحاب شامل بسیاری از قضایای میباشد، در فصل دوم این رساله در مورد قاعده الیقین لایزول بالشک بحث همه جانبه نمودم که واقعا این قاعده از جمله همان پنج قواعد اساسی قواعد فقهی می باشد، زیرا این قاعده چنان وسیع وفراگیر است که حتی برخی از مو ضوعات استصحاب را هم در برگرفته، برخی از قواعد است که به این قاعده مرتبط می باشد، و این قاعده تاثیرات عمیق دارد بر قانون مدنی افغانستان، بناء قانون گذاران  قانون مدنی کشور سعی نموده که این قاعده را در قانون مدنی افغانستان بکار ببرند تا خیلی از موضوعات مدنی را روی این قاعده بنا  نمایند، این قاعده در ماده 986 قانون مدنی افغانستان بکار برده شده، که چنین تصریح دارد: «يقين به شک زائل نمي شود واین قاعده از ماده 4 مجلة احکام: "الیقین لایزول باشک" گرفته شده این قاعده در قانون مدنی در بخش قواعد عمومی ذکر شده، واین، مقدمه برای اثبات حقوق مدنی می باشد قواعد مشابه به این قاعده در قانون مدنی افغانستان هم بحث شده چنانچه که در ماده  984 تصریح شده، ثابت به برهان، مانند ثابت به مشاهده است.درفصل سوم برخی قواعد است که مستقیم با استصحاب ارتباط دارد، مانند بقاء ما کان علی ما کان می باشد، این قاعده مفهوم اصلی استصحاب را بیان میدارد، زیرا اصل در این قاعده این است: ثبوت ویا نفی یک چیزی در گذشته، بنابر ثبوت آن در زمان آینده، تا زمانی که بر خلاف آن دلیل وجود نداشته باشد. اين قاعده در نزد اصولیان بنام استصحاب الاصل یاد می شود به این مفهوم، یعنی در یک وقت حکمی برای امری ثابت باشد و در وقت دیگری دلیلی بر انتفاع آن حکم وجود نداشته باشد همان حکم سابق در لاحق اجراء می شود، مثلا کسی یقین دارد که آبی در سابق پاک بوده و اکنون مدتی بر آب گذشته است، در ارتباط به اینکه آیا به همان حالت پاکی مانده یا نجس شده است شک دارد، به حکم قاعده فوق پاک خواهد بود. قانون مدنی افغانستان  با پیروی از احکام فقه اسلامی می گوید: اصل بقای شیئ به حالت اصلی و در صفات معارض عدم است. و همچنان قواعد دیگری هستند که با استصحاب ارتباط دارد، که من آنها را جداگانه شرح دادیم.

واژه های کلیدی، قواعد، استصحاب، انواع استصحاب، تاثیرات،  قانون، مدنی.