تعهدات کارگر-کارمند و کارفرما-صاحب کار از دیدگاه فقه اسلامی و قوانین افغانستان

چکیده

کار پایه و رکن اساسی یک جامعه است که بدون آن زندگی انسان ها نا ممکن است، انسان زمانی به رشد و ترقی، دست می یابد که کار کند و جامعه زمانی به تمدن می رسد که فعالیت نماید، اسلام به کار کردن دعوت داده و از کارگرو کارمند حمایت نموده است، فضایل بی شماری در این زمینه وجود دارد. خداوند^ﷻ در قرآن کریم در آیات متعدد، کار را به شکلی از اشکال، توصیف نموده است. و در احادیث نبوی^ﷺ نیز اوصاف و فضایل آن تذکر یافته است. کار چون یک امر اجتماعی است، حد اقل از دو نفر شروع می شود؛ یکی به عنوان کارگر-کارمند و دومی به عنوان کارفرما وصاحب کار است و طبیعی است که کار، حقوق و تکالیفی را برای کارگر-کارمند و کارفرما-صاحب کار سامان می دهد و یک سلسله تعهدات را بالای طرفین وضع می نماید. متاسفانه امروز بیشترین مناقشه بالای منافع است، هر کس بخاطر جلب منافع و دفع ضرر تلاش می کند، در اینجا است که نارضایتی شغلی و اختلاف از بی انضباطی محیط کار بوجود می آید. بازار افغانستان چون یک بازار مصرفی است و اکثر مردم آن شاغل هستند، بدین اساس می توان گفت که بیشتر درگیر اختلافات و نارضایتی های شغلی می باشند و از طرف دیگر ده ها هزار افراد کارمند دولتی هستند و تحقیق که مسایل فوق را در چارچوب فقه اسلامی و قوانین افغانستان مورد بحث قرارداده باشد تا اکنون از نظر بنده نگذشته است. بنابراین؛ بر اساس نیازمندی های اشد اداری، بنده در این تحقیق به موضوع "تعهدات کارگر-کارمند و کارفرما-صاحب کار از منظر فقه اسلامی وقوانین افغانستان" پرداخته ام. موضوع چون یک موضوع فقهی و قانونی است، بناء به شکل مقایسوی مسئله را در محور فقه و قانون، مورد بحث قرار داده ام، دیدگاه فقهای اسلام اعم از فقهای قدیم و معاصر را در این رساله گرداوری نموده و به قول ارجح آنها اشاره نموده ام و در ضمن شرح مواد قانونی مرتبط به موضوع را از قوانین و مقررات امور کاری، علاوه نمودم، در این تحقیق در حد توان تلاش نموده ام تا به سوالاتی زیر پاسخ ارائه کنم: مبادی فقهی و قانونی حاکم بر تعهدات کارگر-کارمند و کارفرما-صاحب کار چیست؟ فقه اسلامی و قوانین افغانستان چه نوع تعهداتی را برای کارگر-کارمند و کارفرما-صاحب کار مد نظر گرفته است؟ و در صورت تخطی و تخلف طرفین، چه نوع راهکارها و راه حل ها را پیشنهاد نموده است؟ و در تحلیل و تجزیه مسایل، بیشتر از روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی ​​استفاده نموده ام. تعهداتی که برای هر یک از طرفین، در فقه اسلامی و قوانين افغانستان آمده است، آنها را پيگيري نموده و جابجا به طور مفصل به آنها اشاره نموده ام، تا بتوانم به یک حکم شرعی و قانونی راه پیدا کنم. در نهایت می توان گفت که این تحقیق در ذات خود یک تحقیق منفرد و ممتاز است، زیرا تعهدات کارگر-کارمند و کارفرما-صاحب کار را به صورت تخصصی و جامع با رویکرد فقهی و قانونی مورد بحث قرار داده است.