نقش قراین جدیده در اثبات جرایم حدی و تعزیری در فقه و قانون

چکیده

الحمد لله، والصلاة والسلام علی رسول الله، وعلی آله وأصحابه ومن والاه، وبعد:

موضوع جرم و راه های اثبات آن، و بسزا رساندن مجرمی که آسایش را از افراد توده بشری سلب می کند دارای اهمیت بسزایی بوده و است، هیچ دستگاه قاضی و حاکمی از پیگیری قانونی مجرمین با پیشرفته ترین اسباب و وسایل عصر خویش غافل نبوده و در این زمینه از خود غفلت نشان نداده مگر این که با نتایج سلبی آن روبرو نشده باشد.

جرایم چه حدی باشد و چه تعزیری، شناخت اسباب و وسایل اثبات آن جهت به کیفر رساندن انسان های فساد پیشه و مصئون نگهداشتن افراد جوامع بشری از شر شان، و همچنان غرض عدم تنزیل عقاب بر انسان های بریء و بی گناه (که اصل و اساس مقاصد شریعت را تحقق می بخشد) برای هر ارگان عدلی و قضایی، محاکم جنایی و مرجعیت های علمی جهان، دارای اهمیت و جایگاه بلند و والایی می باشد.

در فصل اول این پایان نامه، کوشیده ایم که اثبات، تعریف، اهمیت وشروط، وتطور تاریخی آن را به بحث گرفته با ذکر انواع و اقسام آن (که به اتفاقی و اختلافی تقسیم می گردد) به پایان برسانیم؛ زیرا که هیچ جرمی بدون کیفر در قبال خود به اثبات نمی رسد، و هر اثباتی برای خود باید وسایل معقول و درست خود را داشته باشد، بطور مثال اقرار که سید الأدله پنداشته می شود و شهادت که یکی از معتمد ترین وسیله های اثبات اتفاقی به حساب می آید، و یا یمین که در صورت نبود ادله مادی می تواند بهترین معیار سنجش وجدان و ضمیر یک انسان باشد، بدون امثال این وسایل جرم به اثبات نمی رسد و مجرم سزای عمل خود را نخواهد دید.

دو وسیله مذکوره (اقرار، شهادت) از وسایل اتفاقی اثبات میان علماء محسوب می گردد، در مباحث بعدی فصل اول مان در مورد وسایل اختلافی اثبات صحبت به میان آورده ایم که از جمله آن وسایل: یمین، علم قاضی، قراین، قسامت، قیافه و قرعه را به معرفی گرفتیم، و یکی از بارزترین موارد وسیله اثبات اختلافی همین قرینه است، در فصل دوم قرینه را به معرفی گرفته ارکان، عناصر، ویژگی ها، فرق بین قراین و سایر وسایل اثبات، انواع قراین در شریعت و قانون، حجیت عمل به آن در فقه اسلامی توضیح داده، این فصل دوم را با ذکر نمونه هایی از قراین جدیده و معاصره (اثر انگشت، DNA، آزمایش طبی، ضبط صدا و تصویر های ثابت و متحرک، آله دروغ سنج، مطابقت لکه های خونی و منوی) اختتام بخشیدیم.

و فصل سوم این رساله را با ذکر مسایل مربوط به حدود و تعزیرات، و اثبات هر یک از این دو توسط قراین با اقوال و آراء علماء و ذکر ادله شان مزین نموده رای راجح را (که عدم اثبات حدود توسط قراین و اثبات تعزیرات توسط آن است) زینت بخشیده ایم.

و در اخیر با ایراد نتیجه گیری و پیشنهادات، فهرست آیات، احادیث و آثار، اعلام و منابع، اتمام بخشیده شده است.